مددکاری اجتماعی
آشنایی با شغل مددکار اجتماعی
اگر به جامعه و مشکلات آن اهمیت داده و می‌خواهید تغییرات مثبتی در جامعه خود ایجاد کنید، شغل مددکار اجتماعی می‌تواند گزینه خوبی برای شما باشد.
پیچیدگی‌ها و شرایط خاص زندگی امروزی، چالش‌ها، مشکلات و فشارهای روانی زیادی را برای جوامع و انسان‌ها ایجاد کرده است.
برای رفع این مشکلات، حفظ سلامت روحی افراد و داشتن جامعه‌ای سالم، خدمات مددکاران اجتماعی ضروری و لازم است.
مددکار اجتماعی معمولاً به چه افرادی خدمات می‌دهد؟
- کودکان و والدینی که با شرایط سخت روبرو هستند.
- افراد سالمند.
- افراد ناتوان فیزیکی یا ناتوان در یادگیری.
- افراد ناتوان ذهنی.
- جوانان تحت مراقبت.
- افراد بی‌خانمان.
- افرادی که به دنبال زندگی مستقل هستند.
- افراد معتاد.
- بچه‌های بی‌سرپرست.
- پدرخوانده‌ها و مادرخوانده‌ها که مسئولیت بچه‌های بی‌سرپرست را بر عهده می‌گیرند.
- مددکار اجتماعی در کار خود با سایر متخصصان مانند کارکنان بخش سلامت، معلمان، پلیس و متخصصان بخش‌های مربوط به جرائم و تخلفات در ارتباط خواهد بود.
مددکار اجتماعی در چه زمینه‌هایی به جامعه خدمت می‌کند؟
مددکاری فردی:
ارائه خدمات حرفه‌ای به افراد و خانواده‌ها تا روابط اجتماعی سالم‌تر و مؤثرتری را دارا شده و قادر شوند با بهره‌گیری از استعدادها توانمندی‌ها، امکانات درونی و بیرونی خود و جامعه به حداکثر رشد مادی و تعالی معنوی و رضایتمندی حاصل از آن دست‌یافته و به‌صورت مستقل و خودکفا و با کارایی بیشتر به زندگی خویش ادامه دهند.
مددکاری جامعه‌ای:
توسعه و تعمیم خدمات مددکاری اجتماعی در جوامع مختلف به‌منظور تأمین نیازهای اجتماعی، فرهنگی رفاهی از طریق بسیج نیروها و جلب مشارکت‌های عمومی و بهره‌گیری از استعدادها و نیروهای موجود جامعه.
مددکاری گروهی:
ارائه خدمات مددکاری گروهی به افراد به‌منظور رشد استعدادها ظرفیت‌ها و قابلیت‌ها با بهره‌گیری از روابط و فعل‌وانفعالات گروهی است تا اعضاء قادر شوند بر مسائل و مشکلات خود فائق آمده و به نحو مطلوب‌تری از عهده وظایف و مسئولیت‌های فردی و اجتماعی برآیند.
مددکار اجتماعی در کار خود با افرادی با پیش‌زمینه‌های متفاوت سروکار داشته و باید اعتماد آن‌ها را جلب کند تا بتواند به آن‌ها کمک کند. او اغلب در شرایطی است که درایت، صبر و درک بالایی را می‌طلبد.
همچنین باید بتواند به‌سرعت خود را با شرایط مختلف تطبیق داده و روشی مناسب و به‌دوراز هرگونه پیش‌داوری را بکار گیرد.
ساعت کاری مددکار اجتماعی به‌صورت تمام‌وقت است. البته گاهی در شب‌ها و تعطیلات نیز باید در دسترس باشد. وقتی در بیمارستان‌ها و مراکز مشاوره استخدام است، گاهی باید به‌صورت نوبتی کار کند.
وظایف مددکار اجتماعی
- ارزیابی و بررسی وضعیت مراجعه‌کننده
- حفاظت از والدین یا کودکان در برابر خطرات
- ایجاد رابطه مبتنی بر اعتماد با مراجعه‌کنندگان و خانواده‌های آن‌ها
- حمایت‌های عملی از مراجعه‌کنندگان
- دادن اطلاعات، مشاوره و حمایت
- سازمان‌دهی و مدیریت برنامه‌های حمایتی
- شرکت در جلسات تیم کاری
- نظارت بر اعضای تیم درصورتی‌که به شکل تیمی کار کند.
- ثبت مستندات و نوشتن گزارش‌ها
- دادن مدارک به دادگاه در زمان موردنیاز
- مهارت و توانمندی موردنیاز مددکار اجتماعی
- توانایی ایجاد رابطه با افراد در سنین مختلف و با سابقه‌های متفاوت و جلب اعتماد آن‌ها
- رویکرد عملی و منعطف در کار
- رعایت ادب، داشتن صبر و همدردی کردن با مراجعه‌کنندگان
- فهم نیازهای گروه‌های مختلف افراد
- طرز تفکر عادلانه و به‌دوراز هرگونه پیش‌داوری و قضاوت
- توانایی کار تیمی همراه با استفاده از ابتکار فردی
- توانایی ارزیابی و درک موقعیت‌ها و انجام عمل مناسب
- پشتکار داشتن در مواجهه با شرایط سخت و چالشی
- مدیریت زمان و سازمان‌دهی مناسب
تحصیلات لازم برای ورود به این شغل
فارغ‌التحصیلان رشته علوم اجتماعی گرایش‌های مددکاری اجتماعی و خدمات اجتماعی می‌توانند وارد این شغل شوند.
آینده شغلی، فرصت استخدامی و بازار کار مددکاری اجتماعی به چه شکل است؟
- مؤسسات خیریه
- پرورشگاه‌ها
- مراکز نگهداری افراد بی‌سرپرست
- مراکز مشاوره
- مراجعان خصوصی
- مراکز بازپروری
- مراکز اصلاح و تربیت
- مراکز درمان اعتیاد
- زندان‌ها
- و سایر سازمان‌های رفاهی حمایتی، امدادی و توان‌بخشی
- در صورت داشتن سرمایه و شرایط لازم، مددکار اجتماعی می‌تواند کلینیک مددکاری اجتماعی تأسیس کند.
هر فارغ‌التحصیل رشته مددکاری اجتماعی در حد کارشناسی که حداقل دو سال سابقه کاری مفید در مراکز دولتی یا غیردولتی را دارا باشد می‌تواند با مراجعه به بهزیستی شهرستان خود نسبت به اخذ پروانه تأسیس کلینیک اقدام نماید. - بهزیستی منطقه نیز با نیازسنجی، در صورت تأیید نیاز نسبت به صدور پروانه اقدام می‌کند. معمولاً غیر از شهر تهران که به لحاظ سیاست‌های دولت اشباع‌شده معرفی‌شده و مجوز جدیدی صادر نمی‌شود در سایر شهرهای کشور مجوز صادر می‌شود.
بعد از کسب موافقت اصولی، متقاضی می‌بایست نسبت به معرفی نیروی انسانی یک کلینیک و فراهم نمودن فضای کاری مناسب با حداقل دو اتاق اقدام نماید.
درآمد مددکار اجتماعی
مددکاران اجتماعی که در بخش‌های دولتی مشغول به کار هستند، مطابق با قانون مدیریت خدمات کشوری حقوق دریافت می‌کنند.
آن‌هایی که در سازمان‌ها و مراکز خصوصی استخدام‌شده‌اند، با توجه به میزان دانش، مهارت، تجربه و توافق صورت گرفته با کارفرما، درآمدهای متفاوتی دارند.
مددکاران اجتماعی که خود کلینیک دارند نیز با توجه به میزان فعالیت و تعداد مددجوها، درآمدهای مختلفی کسب می‌کنند.